[ Admir Idrizi – “Një çift i ri, dhe plot narcisë të egër“, Shishtavec, Shqipëri, 2022 ]
(s. guraziu – ars poetica, shk. 24 – fotot nëpërmjet Getty, e edhe përshkrimi në Anglisht nga Admiri, nga fotografi) – Shpëtim Draga, një i ri nga Shishtaveci i Shqipërisë, me kostumin tradicional të goranëve, ecën me gruan dhe djalin e tij të vogël në një lëndinë plot me narcisë të egër. Shpëtimi mban në krahë djalin e tij të veshur si të afërmit e tij. Shpëtimi, si shumë të rinj nga zonat rurale, e ka gjetur lumturinë e vet në Evropën Perëndimore, por pushimet verore i shfrytëzon për t’i vizituar prindërit. Goranët janë një grup i vogël etnik që jetojnë në kufirin mes Shqipërisë, Kosovës dhe Maqedonisë së Veriut. Në Shqipëri, goranët jetonin në sistemin më të izoluar (gjatë diktaturës komuniste), të ngjashëm me atë të Koresë Veriore. Dhe për më shumë se 50 vjet nuk kishin asgjë, nuk kishin predispozita për një jetë normale. Të shkëputur nga pjesa tjetër e botës por me vetëdijen të lartësuar, e ruanin dashurinë për të vetmen gjë që u kishte mbetur (kulturën e tyre, traditat), dhe që asnjë regjim nuk mund t’ua pezullonte. Ua dogjën librat, ua rishkruan historinë dhe e mbytën sistematikisht ekzistencën e tyre, por ata të regjimit dështuan. Ky çift i ri i martuar po i kthehet zanafillës (kulturore) dhe fatit të tyre.
***
Shpetim Draga, a young man from Shishtavec, Albania, in traditional Goran costume, walks with his wife and young son on a meadow full of daffodils. Shpetim holds his son in his arms, dressed as his cousins. Shpetim, like many young people from rural areas, found happiness in Western Europe, but he uses his summer vacation to visit his parents. The Gorani are a small ethnic group living on the border of Albania, Kosovo and Northern Macedonia. In Albania, Gorani lived in the most closed system, similar to that in North Korea. And for a little over 50 years. They had nothing, they had no predispositions for a normal life. Cut off from the rest of the world. High self-awareness, they loved the only thing they had left, and which no regime could take away from them. They burned their books, revised their history, and systematically stifled their existence. They failed. This young married couple is returning to their ancestry, their destiny.
