ODE PËR ÇORAPET E MIA
Pablo Neruda [ 1904-1973, Çmimi Nobel për Letërsi, 1971 ]
Maru Mori m’i solli
një palë çorape që ajo
i thurte me duart e saj
prej bareshe, dy
çorape të buta si lepujt.
I zhyta këmbët në to
si në dy strajca thurur
me fijesh të muzgut
e të lëkurës së dhisë.
Çorape flakëruese,
këmbët e mia ishin
dy peshq të leshtë,
peshkaqenë të detit
kaltrosh, përshkuar
me perin e florinjtë,
dy zogj masiv, dy topa:
kështu qenë nderuar
këmbët e mia nga ato
çorape qiellore.
Dhe aq të përshtatshme,
për herë të parë gishtat
e këmbëve më dukeshin
të papranueshëm si dy
zjarrfikës të molepsur,
zjarrfikës të padenjë
për atë zjarr të endur,
për çorapesh mërdhezur.
Megjithatë i rezistova
tundimit të mprehtë
për t’i mbajtur diku
siç kalamajtë e shkollës
i ruajnë xixëllonjat,
siç shkollarët e ditur
i mbledhin tekstet
e shenjta, i rezistova
impulsit të çmendur
për t’i vënë në një kafaz
të artë dhe çdo ditë
t’u jepja fara zogjsh,
copëzash pjepri rozë.
Njësoj siç eksploruesit
në xhungël
e përshkojnë një dre
të gjelbër fort të rrallë
në hell dhe e hanë
me keqardhje,
unë i shtriva këmbët,
i vesha çorapet
e mrekullueshme
pastaj dhe këpucët.
Morali i odesë sime
është ky: bukuria
është dy herë bukuri,
dhe ajo ç’është
e mirë është dyfish
e mirë, kur bëhet
fjalë për dy çorape
të leshta në dimër.
– – –
© P. Neruda – Burimi: Neruda & Vallejo: Selected Poems (Boston: Beacon Press, 1993)
© në anglisht nga Robert Bly – shqipëruar nga S. Guraziu – Ars Poetica, 2013
(fotoja: Neruda në Stokholm, padyshim në v. 1971 (lidhur me ceremoninë e Nobelit, 2 vite para se të vdiste)
(notë – sguraziu)
…pra Neruda na i lehtëson gjërat, ai vetë na e jep dhe “moralin” fabuloz, na shpjegon se aludonte në dyshen e “ngrohtë” çorapeske që shkojnë mes vete pandashëm, në harmoni si një çift të dashuruarish, mbase dhe afërmendsh, kur ka dashuri reciproke, dhe nese të dhurohet diç, qoftë dhe një puthje e vetme, sikur gjithçka dyfishohet, bukuria bëhet dy herë bukuri, e mira bëhet dyfish e mirë, ngrohtësia dy herë ngrohtësi, madje ndoshta dhe dashuria bëhet dy herë dashuri… etj etj. e sidomos kur fjala është për çorape të leshta që të falin ngrohtësi…
…frymëzuar nga çorapet e tij, edhe feministja amerikane Erica Jong ua pati kushtuar një “ode” këpucëve të saj, këpucëve që e çonin fluturimthi drejt dashurisë, e qartë Jong donte t’ishte origjinale, s’donte t’i përzihej në “çorapet”, megjithatë, troçësia e saj poetike sikur ua kalon për një nuancë çorapeve të “parfumosura” të Neruda, anise Jong nuk i pati thënë “…ore ti romantiku që na sillesh rreth-e-rrotull zjarrit në dimër, shkrepe nëse ke guxim… mos vallë me modestinë pandeh se na qenke më romantik sesa një “afërditë” feministe…”, jo pra, s’ishte ky qëllimi i saj 🙂
Erica Jong – Ode për Këpucët e Mia